Από μικρός ο Άγιος Φιλούμενος αγάπησε τον Χριστό.
Σε ηλικία δέκα ετών μαζί με τον αδελφό του περίμεναν να αποκοιμηθεί ο μεγαλύτερος τους αδελφός και αυτοί σηκώνονταν και προσεύχονταν κρυφά για ώρες.
Κατάγονταν από το χωριό Ορούντα της επαρχίας Μόρφου.
Καλή παιδαγωγό και δασκάλα της ευσεβείας είχαν τη γιαγιά τους Λωξάντρα, η οποία τους ζητούσε να της διαβάζουν βίους αγίων.
Διαβάζοντας ο Άγιος του Θεού Φιλούμενος, τον βίο του Αγίου Ιωάννου του Καυσοκαλυβίτου, ως άλλος μιμητής εκείνου, έκαυσε τις επιθυμίες του κόσμου τούτου.
Σε ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων με το δίδυμο αδελφό του - π. Ελπίδιο που πολλά προσέφερε στο Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού και μόνασε στο Άγιον Όρος - ανέβηκαν στο αυστηρό μοναστήρι «Σταυροβούνι» της Κύπρου, που' χει συνδέσει την ιστορία του με την Αγία Ελένη.
Εκεί παρέμειναν για πέντε χρόνια και μετά ανεχωρήσαν από τη μαρτυρική γη της Κύπρου στην Αγία Γην των Ιεροσολύμων. Ο πατήρ Ελπίδιος μετά από δώδεκα έτη διακονίας στα Ιεροσόλυμα συνέχισε τον εκκλησιαστικό του βίο σε διάφορα μέρη της Ορθοδοξίας και εκοιμήθη στο Άγιο Όρός.
Ο Φιλούμενος έμεινε στην αγία γη για 46 έτη διακονώντας την εκεί αδελφότητα του Πατριαρχείου, ως φύλακας αγίων τόπων, αλλά εξαιρέτως αγίων τρόπων..jpg)
Τελευταίος σταθμός της διακονίας του ήταν το Φρέαρ του Ιακώβ, το οποίον έγινε τόπος του μαρτυρίου του.
Μοναχός με υπακοή πηγαίνει, όπου η «Αγιοταφική Αδελφότης» τον στέλνει. Έτσι τον γνώρισε σχεδόν όλη η Παλαιστίνη. Βηθλεέμ, Άγιος Κωνσταντίνος Τιβεριάδος, Ιόππη, Ραμάλα, Άγιος Σάββας, Άγιος Θεοδόσιος, Προφήτης Ηλίας και τελευταία το φρέαρ του Ιακώβ τον αισθάνονται κοντά τους λειτουργό του Θεού του Υψίστου, που δεν παύει ν' απευθύνει στο Θεό του ελέους παρακλήσεις, δεήσεις, αίνους και δοξολογίες, ευχαριστίες ...; Και αυτά έως τις 29 του Νοέμβρη του 1979.
Στις 29 Νοεμβρίου 1979,ημέρα της ονομαστική του εορτής,φανατικοί σιωνιστές,που διεκδικούσαν το προσκύνημα ως δικό τους,τον κατέκοψαν την ώρα του εσπερινού.
Μια εβδομάδα πριν, μια ομάδα φανατικών σιωνιστών πήγε στο μοναστήρι του Φρέαρ του Ιακώβ, ισχυριζόμενοι ότι ήταν Εβραϊκός ιερός τόπος και απαιτώντας όπως όλοι οι Σταυροί και οι εικόνες να απομακρυνθούν. Βέβαια, ο άγιος επεσήμανε ότι το πάτωμα στο οποίο ήταν τώρα είχε κατασκευαστεί από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο πριν από το 331 μ.Χ. και ότι χρησιμοποιήθηκε ως ΟρθόδοξοςΧριστιανικός ιερός τόπος για δεκαέξι αιώνες πριν το ισραηλινό κράτος έχει δημιουργηθεί, και ότι ήταν στα χέρια των Σαμαρειτών οκτώ αιώνες πριν από αυτό, (το υπόλοιπο του αρχικού ναού είχε καταστραφεί κατά την εισβολή του Σάχη Χοσράν Παρνίς στον έβδομο αιώνα, κατά την οποία οι Εβραίοι είχαν σφαγιάσει όλους τους Χριστιανούς της Ιερουσαλήμ.)
Η ομάδα έφυγε με απειλές, ύβρεις και αισχρότητες του είδους που οι ντόπιο χριστιανοί υποφέρουν τακτικά. Μετά από λίγες μέρες, στις 29 Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια μιας χειμαρρώδης νεροποντής, μια ομάδα σιωνιστών γύρισε στο μοναστήρι. Ο άγιος είχε ήδη βάλει το πετραχήλι του για τον Εσπερινό. Η αποσπασματική κοπή των τριών δακτύλων με το οποίο έκανε το σημείο του Σταυρού του έδειξε ότι είχε βασανιστεί σε μια προσπάθεια να τον κάνουν να αρνηθεί την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη.Το πρόσωπο του είχε χαραχθεί άγρια στη μορφή του Σταυρού. Η εκκλησία και ιερά σκεύη είχαν όλα καταστραφεί από την διάπραξη της ιεροσυλίας.
Το σκήνωμα του αγίου παραδόθηκε στους ορθοδόξους μετά από 6 μέρες, αλλά διατηρούσε την ευκαμψία του και ετάφη στο κοιμητήριο της Αγίας Σιών. Μετά από τέσσερα χρόνια στην ανακομιδή των ιερών του λειψάνων, το σώμα βρέθηκε άφθαρτο και ευωδίαζε. Τότε, έκλεισαν τον τάφο και τον ξανάνοιξαν τα Χριστούγεννα του 1984, οπότε το ιερό σκήνος διατηρούσε μερική αφθαρσία και το τοποθέτησαν σε υάλινη λειψανοθήκη στο βόρειο τμήμα του ιερού βήματος στο ναό της Αγίας Σιών.
Γραφει ο φιλος του πατηρ Σωφρονιος.
Ο μακαρίτης ο πατηρ Φιλουμενος, μας έλεγε ότι κάθε Παρασκευη, πολλοί από τους θρησκευομενους Εβραιους πηγαιναν για να προσευχηθουν στο φρεαρ του Ιακωβ. Συνεχεια του ελεγαν να σηκωση ολες τις εικονες και τον Εσταυρωμενον ακόμα, να τις παρει και να φυγει διοτι το φρεαρ είναι δικο τους και όχι δικο μας. Ειδ’ αλλως θα το μετανοιωση πικρα αλλά θα είναι αργα.
Από τον καιρό που πηγε εκει ολο και τον φοβεριζαν. Αυτός όμως ηξερε τα Εβραϊκα και τους αποστομωνε. Δεν ειδοποιησε ποτε την αστυνομια να το εχη υποψιν της και ούτε το φανταζονταν ότι θα τον σκοτωναν.
Στις 16 Νοεμβριου ( 29 Νοεμβριου με το νέο ημερολογιο) ειχε μεγάλη βροχη, αστραπες, βροντες, χαλασμο Κυριου ολη μερα.
Βρηκαν ευκαιρια, που δεν υπηρχε κανενας λογω της κακοκαιριας, πηγαν και τον σκοτωσαν μέσα στο φρεαρ του Ιακωβ, μεταξυ του ναου και του θυσιαστηριου, οπως εκαναν και στον προφητη Ζαχαρια τον πατερα του Προδρομου. Την ωρα που εκανε εσπερινο, εκεινη την ωρα ωρμησαν, Κυριος οιδε πόσοι ησαν και τον σκοτωσαν με το τσεκουρι στα μουτρα και στο δεξι χερι, κοβοντας τα δακτυλα του. Επισης η σιαγονα του και το ένα ματι του βγαλμενο και το άλλο κτυπημενο.
Το πώς μπηκαν μέσα στο μοναστηρι, Κυριος οιδεν, διοτι ο φυλακας έφυγε στις 4 το απογευμα και εκλεισε το μοναστηρι. Ο φονος έγινε στις 5.
Το πρωϊ πηγαινει ο φυλακας στις 7. Φωναζει, πατερ Φιλουμενε, ξαναφωναζει, στο δωματιο του δεν τον βρισκει. Πηγαινει στην εκκλησια και τον βλεπει σκοτωμενο, μέσα στα αιματα. Αμεσως ειδοποιησε την αστυνομια και η αστυνομια το Πατριαρχειο. Πηγαν οι πατερες, ο Καισαρειας Βασιλειος, ο Πετρας Γερμανος, ο π. Γρηγοριος, ο π. Μελιτωνας, ο π. Διονυσιος, και άλλοι.
Αλλά αφού τον σκοτωσαν ερριξαν και χειροβομβιδα εξω στην προσκομιδη και τα έκαμαν όλα κομματια. Ούτε μανουαλια άφησαν γερα, ούτε εικονες. Και αυτόν τον Εσταυρωμενον του εκοψαν το χερι του το αριστερο. Τα άγια ποτηρια χυμενα. Ήταν τοσο τρομερη η καταστασι σαν να μην κατοικουσε άνθρωπος μέσα από χρονια.
Τον πηγαν στο νεκροτομειο. Μετά τον εκαναν νεκροψια στο Τελ Αβιβ και στις 21 Νοεμβριου μας ειδοποιησαν. Εγώ πηγα μαζι με τρεις αλλους πατερες του Πατριαρχειου και μας τον εδωσαν γυμνον. Όταν τους ρωτησαμε που είναι τα ρουχα του, μας ειπαν είναι στη Νεαπολι. Ευτυχως που ειχαμε παρει μαζι μας όλα τα χρειαζουμενα για να τον ντυσουμε.
Αλλά δεν φανταζεστε, όταν μας το παρεδωσαν κομματιασμενο, το προσωπο του αγνωριστο, φερων τα στιγματα του Μαρτυριου, όπως οι Περσες εσφαξαν τους πατερες του αγιου Σαββα και λοιπων μονστηριων. Έτσι και σημερα. Ακολουθησε νέο μαρτυριο, στον πατερα Φιλουμενο.
Πεντε μερες τον ειχαν στο ψυγειο. Και όμως ηταν μαλακωτατος, σαν να μην ειχε πεθανει. Όταν αρχισα να τον ντυνω – διοτι οι άλλοι δεν μπορουσαν, δεν αντεχαν να τον βλεπουν από τις κακουχιες που ειχε.
Του λέγω, σαν να ήταν ζωντανος:
- Γεροντα μου, τώρα θα με βοηθησης να σε ντυσω, διοτι βλεπεις ειμαι μονος μου.
- Όταν αρχισα και του εβαλα την φανελλα, το πρωτο χερι αμεσως το κατεβασε μονος του. Όπως και το άλλο χερι. Και τα ποδια ομοιως. Του μαζευα τα ποδια να του φορεσω τα ρουχα και όταν τελειωνα τα απλωνε μονος του.
- Στο αριστερο ποδι από κατω ειχε χτυπημα με το τσεκουρι.
- Από το νεκροτομειο τον φεραμε στο πατριαρχειο. Στην άγια Θεκλα έγινε η νεκρωσιμος ακολουθια εν μεσω των αγιοταφιτων πατερων, των αδελφων του μακαριτη και άλλων πολλων. Ηλθαν μέχρι και πολλοί ξενων δογματων και μουσουλμανοι και χοτζαδες. Γιατί όμως όλοι αυτοί; Διοτι όλοι τον αγαπουσαν και ηλθαν να του δωσουν τον τελευταιον ασπασμον. Τι οδυρμος! Τι θρηνος! Τι κοπετος, ήταν αυτός!
- Η Κυβερνησι από το πρωϊ μέχρι και πριν τον ενταφιασμο στη Σιων, εστειλε αστυνομια κοντα στους αγιοταφιτας πατερας, φοβουμενη αντιποινα. Πηρε αυστηρα μετρα. Και νεκρον ακόμα τον εφοβουντο. Το αιμα του, οπως ειπα, να τους ευρη μέχρι τεταρτης γενεας, όπως λεει και το Ευαγγελιο.
- Το φρέαρ μενει ακόμα κλειστο. Κανενας δεν περνει αποφασι να παη εάν δεν ξεκαθαριση ο φονος του μακαριτη πατρος Φιλουμενου.
- Παντως το Πατριαρχειο διαμαρτυρηθηκε στην Κυβερνησι. Δοθηκαν υποσχεσεις πολλες. Όμως «στου κουφου την πορτα οσο θελεις βροντα», όπως λεει και η παροιμια.
- Η εκκλησια του φρέατος, νομιζει κανεις, πως ήταν σκοποβολειο.
- Τον π. Φιλουμενο όλοι τον κλαψαμε, διοτι ήταν ένας καλος και αγιος πνευματικος. Ο Πατριαρχης τον αποκαλουσε «πρωχοπροδρομο». Και, όντως, ήταν. Οι τελειοι κληρονομουν την βασιλεια των ουρανων.
- Υπέμεινε λιγο μαρτυριο και βρισκεται μεταξυ των ιερομαρτυρων και των οσιομαρτυρων.
- Ων ταις πρεσβειαις, ειθε να αξιωθουμε και εμεις της Βασιλειας των Ουρανων.
(Ιερομοναχος ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ Αγιοταφίτης )
Εξομολογούμαι σοι, Δέσποτα Κύριε Ιησού Χριστέ, εν όλη καρδία μου, κλίνω γόνυ σώματος και ψυχής. Εξαγορεύω σοι το Θεώ μου τας ανομίας μου. Πρόσδεξαί μου τας δεήσεις, και δώρησαι μοι τω αμαρτωλώ πένθος πενθήσαι εμαυτόν, ίνα μη κλαύσω εις αιώνας ανόνητα.
